کد مطلب:33512 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:15

گنجینه پرسمان » اعتقادات

عـدالـت خـداونـد از عـقايد اصولي ما مسلمانان است و ما معتقديم همه كارهاي خداوندمتعال بر اساس عدل و حكمت انجام مي گيرد با توجه به اين اصل , منظور از جمله يضل من يشاء و يهدي مـن يشاء در آيه 93 سوره نحل و مانند آن چيست ؟ اگرهدايت و گمراهي به خواست خداست , چگونه با عدل الهي سازگار است كه ما را به جرم گمراهي كيفر و در برابر هدايت پاداش دهد ؟

آيات قرآن مجيد يكديگر را تفسير مي كنند ; بسياري از آيات هست كه بايد در برابرهم چيده شوند تا معني آنها با توجه به يگديگر روشن گردد . آيـه مورد سوال كه در باره ضلالت و هدايت سخن مي گويد , از اين قبيل است وبنابر اين , بايد مـعـني كامل اين آيه شريفه را با توجه به ساير آيات كه درباره ضلالت و هدايت صحبت مي كند به دست آورد . در اين آيه گفته شده : خداوند هر كه را بخواهد هدايت مي كند . در آيـات ديـگـري از قـرآن مـانـنـد آيه 74 سوره مومن گفته شده : كذلك يضل اللّه الكافرين اين گونه خداوند كافران را گمراه مي سازد . در آيـه 34 از سـوره مـومن چنين مي خوانيم : كذلك يضل اللّه من هو مسرف مرتاب اين گونه خداوند هر اسرافكارترديد كننده اي را گمراه مي سازد . ايـن دو آيـه تـوضيح مي دهند چگونه كساني توفيق و لطف الهي را از دست داده و از راه مستقيم زنـدگـي و سـعادت دور مي افتند و ما با توجه به اين دو آيه مي توانيم معني آيه اول مورد سوال را بطور روشن بفهميم . وقـتـي دو آيـه اخير را پهلوي آيه اول مي گذاريم , معلوم مي شود آنهايي كه به مضمون آيه اول از هدايت پروردگار محروم مي شوند همان گنهكاران و افراد بي ايمان و ستمگرند , نه افراد ديگر . چنان كه بايد توجه داشت كه بي توفيق شدن و گمراه شدن افراد آلوده و منحرف امري است كاملا طـبيعي , سعادت هر انساني بسته به اين است كه تمام نيروها و استعدادهاي مادي و معنوي وجود خود را بطور صحيح پرورش دهد و به اصطلاح به مقام فعليت درآورد . بهترين راه اين پرورش روحي و جسمي و رسيدن به سعادت شايسته انساني , پيروي ازدستورات و تعاليمي است كه خداوند به وسيله پيامبران گرامي خود به بشر عرضه داشته است . كـسـاني كه از عمل به اين تعاليم و دستورات سرپيچي مي كنند و گنهكارمي شوند از رسيدن به سـعـادت بـاز مـي مانند , آنان ديگر شايستگي ندارند كه لطف وتوفيق الهي شامل حالشان شود و هـدايت يابند , آنها استعداد پذيرش توفيق الهي را از دست مي دهند و معني گمراه شدن آنها در اثر گناه كه در آيات سابق اشاره شد نيز همين است . در آيـه 79 سـوره نساء به اين حقيقت به شكل ديگري اشاره شده و خداوند چنين فرموده : 000 ما اصـابـك من حسنه فمن اللّه و ما اصابك من سيئه فمن نفسك ; 000 ( آري , )آنچه از نيكيها به تو مي رسد از طرف خداست و آنچه از بدي به تو مي رسد , از سوي خود تو است . در جمله دوم تصريح شده كه سرچشمه هرگونه گمراهي و كنار افتادن از راه صحيح زندگي و در نتيجه دوري از سعادت مطلوب انساني , خود انسان و اعمال اوست . در مـورد هـدايـت الـهـي كه در آيه مورد سوال به آن اشاره شده است و هر كه رابخواهد هدايت مـي كند نيز مطلب همين طور است , منظور از هدايت همان لطف و توفيق الهي است كه شامل حـال بـنـدگان خالص مي شود ; اين افراد هر روز استعداد و شايستگي خود را براي پذيرش توفيق الهي در اثر عمل به دستورات و تعاليم آسماني بيشترمي كنند و از آن سهم بيشتري مي برند . نـتـيـجـه اين كه : هدايت الهي به معني توفيق و كمك او بر كارهاي خير و راههاي نيكبختي و سعادت است و آن مخصوص كساني است كه در راه حق گام بردارند و در اين راه مجاهده كنند ( و الذين جاهدوا فينا لنهدينهم سبلنا ) . (1) و ضـلالت يعني سلب اين توفيق و قطع اين كمك الهي مخصوص گنهكاران و ستمگران و مـسـرفـان و افرادبي ايمان است وگرنه خداوند بدون علت نه كسي را هدايت مي كند و نه هدايت خود را ازكسي دريغ مي دارد .

---

پاسخ به پرسشهاي مذهبي
مكارم شيرازي - ناصر و جعفر سبحاني 1 - سوره عنكبوت , آيه 69 .